Lisanslamada Yeni Dönem
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 41. Maddesi uyarınca toplu hak takibini yerine getiren bir meslek birliği olarak YAYBİR uzunca bir süredir Türkiye’de yayıncılık alanında toplu lisanslamaya geçiş konusunda çalışmalarını yoğunlaştırmıştı.
Toplu lisanslama konusunda YAYBİR’in altyapısal ve uluslararası çalışmaları ilk meyvesini geçtiğimiz hafta verdi. Yayıncılar Meslek Birliği (YAYBİR), Edebiyat ve İlim Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (EDİSAM) ve İngiliz Telif Hakları Lisanslama Ajansı (CLA) temsilcilerinin katılımıyla 2 Mayıs Çarşamba günü Cezayir Toplantı Salonu’nda Toplu Lisanslama Atölyesi gerçekleştirildi. Atölyenin gündemini yayıncılık alanında toplu lisanslamanın hukuki zemini ve dünyadan çeşitli lisanslama örnekleri oluşturdu.
2 Mayıs’ta gerçekleştirilen atölyenin ardından 3 Mayıs Perşembe günü 5. Türkiye Yayıncılık Kurultayı’nın açılışında YAYBİR ile CLA arasında “Toplu Lisanslama ve Karşılıklı Temsil Sözleşmesi” imzalandı.
Toplu Lisanslama Nedir?
Toplu lisanslama, süreli ve süresiz yayınların çoklu kullanıma açıldığı, umuma iletildiği ya da dijital veya mekanik yöntemlerle kısmen kopyalandığı başta eğitim kurumları, kütüphaneler, kamu kurumları ve ticari işletmelere söz konusu fiillerin gerçekleşebilmesi için verilen yetkidir. Bu yetki, hak sahiplerinin, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 41. Maddesi uyarınca toplu hak takibini yerine getiren telif birlikleri ve ajansları tarafından belli bir tarifeye dayanarak verilir.
Müzik sektöründe etkin bir şekilde işlemekte olan toplu lisanslama yayıncılıkta da, eser ve hak sahiplerinin haklarının korunması, sektörün ve ekonominin zarar gördüğü kayıt dışılığın giderilmesi ve yaratıcı düşünce ve üretimin desteklenmesi anlamına gelecek önemli bir uygulamadır.
CLA-YAYBİR-EDİSAM arasındaki sözleşme ne getirecek?
CLA, EDİSAM ve YAYBİR arasında imzalanan sözleşme ile söz konusu meslek birlikleri ve lisanslama ajanslarının temsil ettikleri eserler (repertuarları) üzerindeki hakların toplu takibinin İngiltere ve Türkiye’de karşılıklı olarak gerçekleşmesi sağlanacak. Hak takibinin önemli bir parçasını oluşturan toplu lisanslama anlaşması yapma hakkı da bu sözleşme ile edinilmiş olacak. Sözleşme fotokopi ve tarama (scanning) yoluyla çoğaltma haklarını içeriyor.
